Belangrijke punten om dood van zoetwater roggen te voorkomen

[Lode]

Zoetwater roggen zijn gevoelig voor waterkwaliteit.

Ammoniak
Ammoniak is zeer dodelijk voor alle vissen. Ammoniak is giftiger naarmate de pH hoger wordt. Roggen produceren grote hoeveelheden ammoniak door hun systeem van osmoseregulatie, dat is ontwikkeld om te kunnen overleven in volledig zoetwater. Roggen hebben een rectaal blokkerende klier, waarmee zout in osmose wordt beheerst. Dit heeft echter ook tot gevolg dat roggen geen ureum en ammoniak kunnen vasthouden, zoals de meeste zoutwater vissen. Deze lichaamsfuncties hebben tot gevolg dat roggen meer ammoniak produceren dan hun lichaam eigenlijk zou kunnen, zelfs op zeer jonge leeftijd. De meeste zoetwater vissen kunnen ureum vasthouden in het plasma van hun bloed, maar vanwege het unieke osmoseregulatie systeem van roggen hebben ze deze mogelijkheid niet meer. De mogelijkheid om ureum vast te houden in plasma fungeert als een ontgiftiging van ammoniak in het water. Hierdoor zijn roggen dus extra gevoelig voor ammoniak. Dit maakt verversen (verdunning) en watervolume dus extra belangrijk.


Nitriet
Nitriet vergiftiging is ook zeer dodelijk voor alle vissen. Kleine hoeveelheden aquarium zout hebben een neutraliserend effect op nitriet vergiftiging. Als je sporen van nitriet in je aquarium hebt is dat een teken van te weinig nitrificerende bacteriën om het ammoniak wat “geproduceerd” wordt in het aquarium af te breken. Zorg voor een goed ingedraaid aquarium dat goed is afgestemd op de gewenste bezetting van roggen. Verdieping in de stikstofkringloop is hiervoor een must, zie o.a.: http://nl.wikipedia.org/wiki/Denitrificatie en http://home.kpn.nl/mantel01/watertechniek.htm.



Nitraat
Nitraat is het eindproduct van de stikstofkringloop en is het minst schadelijke afvalproduct in zoetwater aquaria. Bij hogere concentraties kan het echter gevoelige vissen irriteren, met name zoetwater roggen. Grote frequente waterverversingen zijn dan ook een must bij het houden van roggen, aangezien hun grote productie van ammoniak zorgt voor een snelle toename van nitraat. De enige manier om dit tegen te gaan is door waterverversingen, waardoor verdunning plaatsvindt.

pH
Veel mensen zeggen dat roggen gevoelig zijn voor pH. Ik ben het hier niet mee eens. Alhoewel veel vissoorten problemen krijgen als ze voor een langere periode buiten hun natuurlijke pH spectrum worden gehouden. Roggen kunnen zich enorm goed aanpassen, zoals is bewezen met hun migratie van zout- naar zoetwater in de "korte" periode van 67 miljoen jaar, waarin ze hun volledige interne osmose proces hebben angepast.

Het is zelfs mogelijk om roggen tussen een pH waarde van 5,0 en 8,5 te houden. Echter sommige roggensoorten zijn gevoeliger voor afwijkende pH waardes dan anderen (tijgerroggen en flowers). Wel zijn roggen gevoelig voor grote schommelingen in de pH waarde. Probeer een (wildvang) rog dan ook zoveel mogelijk te acclimatiseren in water met een pH waarde van waar de rog is gekocht. Daarna kan langzaam de pH naar de waarde van het kraanwater worden gebracht door veel kleine waterverversingen. Het is het beste om pH hetzelfde te houden als het kraanwater, zodat eventuele hele grote (nood)waterverversingen zo min mogelijk stress geven.

[Lode]

Vissers/vangers
De vissers die de zoetwaterroggen vangen in de Amazone, gebruiken soms methoden die langere termijn stress geven aan de betreffende roggen. De meeste jonge roggen worden waarschijnlijk gevangen met grote "gooi" netten, waarna ze worden gesorteerd van de andere vissen. Grote roggen schijnen gevangen te worden met haken en draad. De haken kunnen scahde veroorzaken aan de mond, kieuwen of maag (indien ingeslikt). De vissers transporteren de roggen daarna viadiverse wegen, zoals in plastic bakken zonder beluchting en klein watervolume of met de fiets of auto.


Verzamelaars
Verzamelaars bevinden zich over het algemeen in de verschillende dorpen en steden, zoals Pucallpa of Iquitos. Meestal beschikken ze over primitief onderkomen voor de vissen, met beluchting en geen filtratie. Emmers, kuipen, betonnen en betegelde vijvers, etc. worden gebruikt als opslag van de gevangen vissen. Hun doel is om de roggen zo snel mogelijk te transporteren en de vissen worden dan ook niet gevoerd, om ammoniak te voorkomen. Door het gebruik van internet worden de onderkomens gelukkig steeds beter. De verwarring met benaming van roggensoorten begint hier, aangezien verzamelaars elke naam aan de roggen kan geven die gewenst is.


Exporteurs
Exporteurs bevinden zich meestal in de grotere steden met vliegvelden, zoals Lima, Peru en Manaus, Brazilie. Normaliter houden ze de roggen een paar weken in quarataine en transporteren ze dan naar hun klanten in andere landen. Afhankelijk van de kwaliteit van de exporteur, worden de roggen behandeld, gevoerd en geconditioneerd om geexporteerd te worden en geschikt te maken voor het houden in aquaria. Echter sommige behandelen roggen net als andere vissoorten.


Importeurs
Importeurs zijn er in verschillende grootte en kwaliteit en hebben veel verschillende opvattingen. De kwaliteit van de roggen gaat hier vaak met grote stappen achteruit. De roggen worden vaak als normale vissen behandeld, in te kleine aquariums gehouden, niet behandeld tegen parasieten, verkeerd gevoerd (guppies) en slechte waterkwaliteit. De roggen worden gezien als "winstvissen" met een korte doorlooptijd. De benaming is zoals ze zelf wensen, een goed voorbeeld hiervan is de benaming "Teacup" Stingray. De importeur heeft dan niet eens de moeite genomen om de juiste identificatie van de rog te onderzoeken. Gelukkig zijn er in Nederland ook veel goede importeurs


Aquarium winkels
Veel aquariumwinkels hebben onvoldoende verstand van roggen en zien roggen ook als "winstvissen" met een korte doorlooptijd. Dit is waarom onderzoek zo belangrijk is, voordat je een rog koopt. Check of de winkel verstand van roggen heeft of weet hoe je een rog moet redden. Vraag bijvoorbeeld altijd of je de rog mag zien eten en kijk of de rog dit ook goed doet. Check/vraag naar parasieten. Als de rog dermate dun is, dat zijn heupbotten te zien zijn en hij zit in een te kleine bak, is de kans op sterfte groot. Uiteraard zijn er ook veel goede winkel


Betekenis
Wilvangroggen worden dus van hot naar her gesleept en elke keer dat ze in een kleine bak worden verplaatst aan amoniac blootgesteld. Hierbij worden ze continue verhongerd en uiteindelijk in een glazen bak geplaatst, terwijl ze uit het wild komen. Dit alles kan nadelige lange termijn effecten veroorzaken en is dus de reden dat je moet verifieren dat je een gezonde rog koopt en goed je huiswerk doet.

[Lode]

Quarantaine
Probeer te achterhalen of je rog in quarantaine is geweest en of hij behandeld is tegen parasieten. Vraag welke medicatie is gebruikt. Hoe meer je weet hierover, hoe beter je zelf ook kan behandelen.


Identificatie
Als je geluk hebt kan je de parasieten laten identificeren. Dit kan door middel van een monster van de slijmlaag. Deze kan dan onder de microsscoop worden onderzocht. Echter, iedereen kan ongezonde roggenpoep herkennen. Een gezonde rog moet vaste, gekrulde, donkere poep uitwerpen. Als het wit en dradig is of met gebroken delen wordt uitgepoept, is de kans groot dat de rog interne parasieten heeft.


Behandeling
Het beste is om eerst het type parasiet te identificeren, maar vele behandelen direct met algemene middelen zoals, Praziquantel en Metrodazinole

[Lode]

Te klein
Eigenlijk is alles met een diepte kleiner dan 60 cm en een volume kleiner dan 400 liter te klein voor elke jonge zoetwater rog. Hoe kleiner het watervolume hoe hoger de amoniak concentratie en hoe groter de kans op problemen. Ook zullen pH problemen zich veel eerder manifesteren. Het aantal keer dat het aquarium gecirculeerd moet worden dient ook hoger te zijn bij een roggenbak. Houdt er rekening mee dat als je een overbevolkt, overfilterd, ondermaatse roggenaquarium hebt en de amoniak test geeft de waarde "nul" aan, dit door de grote hoeveelheden voer toch ineens een enorme amoniak piek kan geven. Menig "onverklaarbare" dood van roggen heeft dit tot oorzaak!


Start formaat
Groter is beter, in elk scenario. Koop het grootste aquarium dat voor je mogelijk is, voordat je de rog aanschaft. Het is niet verstandig een bak van 400 liter te kopen en later te upgraden, omdat veel mensen hier niet eens aan toekomen omwille van bovengenoemde redenen. Het is zeker waar dat een dergelijk "klein" aquarium een passende oplossing kan zijn voor jonge roggen. Echter zorg er dan voor dat je de specifieke eisen voor roggen goed kent. Als je een beginnende roggenhouder bent en eenvoudiger en met minder stressvol wilt opstarten, probeer dan een aquarium van minimaal 600 liter te bemachtigen. De hoogte is iets minder belangrijk als de lengte en diepte, maar extra watervolume is altijd goed. De minimale diepte van 60 cm helpt zelfs bij hele jonge roggen om de stress te verminderen.


Minimum aquarium grootte
Iedereen kent de vraag wel "wat is de minimale aquarium grootte voor de gehele levensloop van roggen?". De kleinste soorten hebben minimaal een voetafdruk van 180 x 100, 250 x 100 of 250 x 120 nodig, afhankelijk van degene met wie je praat. Ook worden vijvers met een minimale diameter van 180 geadviseerd. Houdt hier rekening mee als je begint aan roggen of zorg voor een goed plan voor het moment dat de roggen erg groot worden. Dit betekend dat je binnen 3 a 4 jaar een 1500/2000 liter aquarium moet aanschaffen voor je nieuwe huisdier. Veel mensen overwegen de aanschaf van een rog als ze "eindelijk" een (standaard) 400 liter aquarium hebben gekocht, maar vergeten dat dit pas het begin is.

Optimaal voor de meeste roggensoorten is een aquarium van 250x120x100, 300x120x100, 400x120x100 of een grote vijver/mega tank. Helaas is dit de realiteit, roggen zijn grote dieren en niet een simpel aquariumvisje...

[Lode]

Voor de aanschaf
Zorg dat je de rog ziet eten en weet wat ie eet. Verzeker jezelf er ook van dat de rog al een tijdje eet. Als de rog eet maar nogsteeds dun is, heeft de rog waarschijnlijk interne parasieten. Als de rog niet eet en er wordt nog geen rode mug voorgeschoteld, zal hij deze of tubifex waarschijnlijk wel eten. Als het een grotere rog betreft zal deze waarschijnlijk wel regenwormen, rode mug of tubifex eten. Vraag hiernaar bij je lokale aquariumwinkel. Feeders worden zelden gegeten en goudvissen zijn ongezond. Zorg voor een goede voorraad van het voedsel wat de rog eet (meestal rode mug). Hoe jonger de rog, des te groter de kans dat je voor langere tijd rode mug moet voeren om de rog te doen aansterken.


Na de aanschaf
Na de aanschaf zo vaak mogelijk per dag voeren, in hoeveelheden die direct worden opgegeten. De meeste roggen worden verkocht als jonkies en zijn vaak een maand of 2 a 3 uitgehongerd. De hoofdoorzaak van mislukking met roggen is "het niet kunnen voldoen aan de etenswens van nieuwe roggen". Roggen worden vaak als elke andere aquarium vis behandeld. Echter roggen hebben een kleine maag en snelle verbranding. Roggen zijn continue op zoek naar voedsel in het wild en in het aquarium, wat een hoop energie kost. Rode mug en tubifex is het beste voedsel om te starten. Roggen zullen dit continue zoeken en eten. Als vervolgstap gebruiken de meeste mensen regenwormen, eerst kleine daarna grotere. Zodra dit gegeten wordt kan worden overgegaan op groter diepvriesvoer zoals: garnaal, mossel, kokkel, spiering. Je kan dit mixen met het voer wat reeds gegeten wordt, soms zelfs fijngemalen. Zodra de roggen over zijn op dit voedsel met een hoog proteine gehalte, zullen de roggen snel zwaarder en groter worden. Nu gaat je rog echt beginnen met groeien.


Waarom roggen van levend voedsel houden
Niet helemaal in lijn met dit topic, maar interessant. Zoetwater roggen hebben "sensor" porieen aan de onderzijde van de disk rond de mond en neus. Deze porien zijn gevuld met een soort gelei en zijn aanwezig bij de meeste haai- en roggensoorten. Hiermee is het mogelijk om minieme electrische velden te detecteren welke door levende dieren worden afgegeven. Dit is met name voor roggen zeer belangrijk, aangezien ze hierdoor kunnen jagen op dieren die ingegraven liggen in het zand of modder. Er wordt ook gezegd dat roggen hierdoor metaal kunnen waarnemen. Het voeren met metalen voedertangen kan hierdoor mogelijk hulp bieden bij het aanleren van het eten van diepvries voer. Zelf heb ik hier echter nooit gebruik van gemaakt.

[Lode]

Veel factoren spelen een rol bij het uitkiezen van bijvissen voor roggen. Simpel gezegd is de beste bijvis een andere rog. De enorme belasting op het biologisch systeem beperkt sowieso al de hoeveelheid bijvissen. Roggen zijn zeer actieve dieren en kunnen snel gestressed raken, kunnen de bijvissen zelf stressen of deze zelfs opeten (of vice versa).


Kleine vissen
De meeste kleine vissen worden uiteindelijk voedsel. Roggen zijn altijd hongerig en soms zal je verstelt staan wat ze opeten. Kleinere snelle vissen zoals Tetra's houden het mogelijk een korte periode vol, maar zullen uiteindelijk ook opgegeten worden. Er zijn geen kleine vissen die op de lange termijn met roggen gehouden kunnen worden, tenzij het aquarium groter is dan 5000 liter.


Grotere vissen
De meeste vissen die groot genoeg zijn om niet opgegeten te worden door roggen, zullen de roggen stress geven. Grote cichliden zijn over het algemeen agressief en territoriaal en kunnen de disk of ogen van roggen bijten. Een goede hap naar het oog van een rog van een grote vis kan dodelijk zijn. Grotere meervallen zullen roggen sneller af zijn met etenstijd en zullen concurreren om een plek op de bodem van het aquarium. Grote actieve vrij zwemmende vissen kunnen roggen stressen, het voedsel opeten voor het de bodem bereikt en extra belasting aan het bioloog geven.


Wat je niet ziet
Vissen hebben zeer verschillende gedragspatronen. Veel nachtelijke jagers worden s'nachts agressief of zelfs hyper actief, wat stress bij roggen kan veroorzaken. Veel nachterlijke jagers jagen m.b.v. "sensoren" in bijvoorbeeld snorharen (roofmeervallen), waardoor bijvoorbeeld een oog van een rog al snel voor een slak verward kan worden. Zelfs de kleinste en minst verdachte vis kan op deze wijze nog verdacht worden!


Wat werkt (misschien) wel
Er zijn wel enkele - grote rustige vreedzame - vissen die mogelijkheden bieden. Veel mensen hebben succesvol bijvissen gehouden en de verhalen zijn wisselend, elke individuele vis heeft weer een eigen karakter. Grote vreedzame cichlieden zoals Severum, Uaru, Discus en Geophagus hebben zich soms bewezen als geschikte bijvis. Andere grote vrijzwemmende vissen zoals Arowana's, Datnioides en schijfzalmen bieden ook mogelijkheden. Ook inactieve meervallen zoals Tigrinus of Juruense zijn opties. Echter elk scenario is verschillend, waarin grootte van het aquarium vaak de belangrijkste rol speelt. Ook belasting van bioloog, concurrentie op voedsel, volwassen grootte, groeisnelheid en agressie zijn belangrijke factoren.

De meeste experts zullen echter zeggen dat de beste bijvis een andere rog is. Je zal zien dat deze meestal alleen roggen houden, of slechts een zeer beperkt aantal bijvissen, als ze de roggen succesvol groot willen krijgen of zelfs nakweek krijgen.

[Bobbie]

erg mooi artikel lode... zal voor veel mensen hele goede informatie zijn

[wikidesia]

Inderdaad interessant artikel!

*....Dees snuffelt verder naar info op 't forum....*